Bản tin Chuyển động Công Thương ngày 20/11/2024 gồm các thông tin về thị trường, hoạt động thương mại đáng chú ý, với những nội dung chính sau đây:

Bộ Công Thương tổ chức Hội nghị Tham tán thương mại khu vực châu Mỹ; Tạo hệ sinh thái, tăng cường kết nối để ngành dệt may tận dụng tối đa ưu đãi từ EVFTA; Phát triển thương hiệu Việt trong bối cảnh thương mại xanh.

Bộ Công Thương tổ chức Hội nghị Tham tán thương mại khu vực châu Mỹ

Tại thành phố Rio de Janeiro (Ri-ô-Đờ-gian-nê-rô), Brazil, Bộ Công Thương đã tổ chức Hội nghị Tham tán Thương mại và Trưởng Cơ quan Thương vụ khu vực thị trường châu Mỹ.

Hội nghị được tổ chức theo hình thức trực tiếp tại thành phố Rio de Janeiro, kết hợp với điểm cầu trực tuyến tại Hà Nội. Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên tham dự và có bài phát biểu chỉ đạo tại hội nghị theo hình thức trực tuyến tại trụ sở Bộ Công Thương, 23 Ngô Quyền, Hà Nội.

Trong 10 tháng năm 2024, kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam với khu vực châu Mỹ đã phục hồi đáng kể, đạt hơn 136,5 tỷ USD, tăng 20,7% so với cùng kỳ năm 2023. Trong đó, xuất khẩu đạt hơn 114,9 tỷ USD, tăng 22,3%; nhập khẩu từ châu Mỹ đạt 21,6 tỷ USD, tăng 12,6% so với cùng kỳ năm 2023, thặng dư thương mại đạt 93,3 tỷ USD.

Kết quả này có sự đóng góp quan trọng, tích cực của hoạt động ngoại thương, mà trực tiếp là hệ thống thương vụ Việt Nam ở khu vực châu Mỹ - địa bàn có những đối tác xuất khẩu chiến lược hàng đầu của Việt Nam, đồng thời cũng là khu vực Việt Nam đang ưu tiên nỗ lực mở rộng hợp tác về mọi mặt cả về chính trị, ngoại giao, kinh tế, thương mại…

Đánh giá cao sự chủ động của các tham tán thương mại tại khu vực châu Mỹ trong việc tích cực nghiên cứu, tổng hợp tình hình thị trường và các quy định, cơ chế chính sách mới cũng như trong việc thúc đẩy hợp tác song phương, xúc tiến xuất khẩu, khai thác hiệu quả các khuôn khổ quan hệ đối tác chiến lược, đối tác toàn diện, các hiệp định thương mại tự do và các cơ chế hợp tác song phương khác; cùng các hoạt động kết nối đầu tư, hỗ trợ hợp tác đầu tư, qua đó phục vụ thiết thực cho quá trình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Trong bối cảnh tình hình thế giới biến động, để đẩy mạnh hoạt động đối ngoại, cũng như phát huy hơn nữa vai trò của các tham tán thương mại, trưởng cơ quan thương vụ tại thị trường châu Mỹ, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đề nghị, các tham tán thương mại, trưởng cơ quan thương vụ cùng nhau thảo luận các giải pháp để tăng cường hiệu quả công tác nghiên cứu thị trường, xây dựng cơ sở dữ liệu dùng chung về thị trường và phổ biến thông tin thị trường tới các cơ quan chuyên môn của các hộ, ngành, hiệp hội, doanh nghiệp, địa phương trong nước.

Cùng đó, bàn thảo các biện pháp để thúc đẩy công tác xúc tiến thương mại, đa đạng hóa thị trường, sản phẩm xuất khẩu và đẩy mạnh đưa hàng Việt Nam vào các chuỗi phân phối tại khu vực châu Mỹ nhằm khai thác tối đa tiềm năng các thị trường và phát huy vai trò cộng đồng người Việt trong việc đẩy mạnh xuất khẩu.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho rằng, đó là những nội dung, nhiệm vụ rất quan trọng, có tính thời sự thiết thực không chỉ đối với sự phát triển của ngành Công Thương, mà còn đối với sự phát triển kinh tế đất nước. Do vậy, các tham tán thương mại, trưởng cơ quan thương vụ tại thị trường châu Mỹ phải nghiêm túc thực hiện.

Đáng chú ý, để đánh giá hiệu quả của một nhiệm kỳ tham tán, trưởng cơ quan thương vụ, người đứng đầu ngành Công Thương đã đưa ra 5 tiêu chí: Thứ nhất là kết quả thu thập thông tin thị trường, tham mưu đề xuất chính sách của Thương vụ; Thứ hai là chỉ tiêu về tăng trưởng thương mại hai chiều, tăng trưởng đầu tư; Thứ ba là kết quả hỗ trợ phòng vệ thương mai; thứ tư là vấn đề xây dựng cơ sở dữ liệu dùng chung và cuối cùng là những sáng kiến đề xuất để thúc đẩy hợp tác thương mại đầu tư.

Đây là những tiêu chí dùng để đánh giá chấm điểm hoạt động của mỗi thương vụ trong một năm, hoặc trong một nhiệm kỳ, từ đó, kịp thời tham mưu chính sách, luân chuyển điều động để xây dựng hệ thống thương vụ Việt Nam ở nước ngoài thật sự trở thành các cơ quan năng động - chuyên nghiệp - hiệu quả, phục vụ tốt nhất sự phát triển của cộng đồng doanh nghiệp và kinh tế đất nước.

Tạo hệ sinh thái, tăng cường kết nối để ngành dệt may tận dụng tối đa ưu đãi từ EVFTA

Việc xây dựng Hệ sinh thái tận dụng các FTA giúp doanh nghiệp ngành dệt may tối ưu hóa lợi ích hiệp định thương mại tự do

Việc xây dựng Hệ sinh thái tận dụng các FTA giúp doanh nghiệp ngành dệt may tối ưu hóa lợi ích hiệp định thương mại tự do (FTA); trong đó, có Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA) rất cần thiết và cấp bách trong bối cảnh hiện nay khi những thị trường xuất khẩu liên tục thay đổi về quy định nhập khẩu. Không những vậy, việc tham gia xây dựng Hệ sinh thái tận dụng các FTA còn tạo đòn bẩy, thúc đẩy phát triển và tháo gỡ khó khăn cho hoạt động sản xuất, xuất khẩu của ngành dệt may.

Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA), chính thức có hiệu lực từ ngày 1/8/2020, đã mở ra nhiều cơ hội cho các ngành hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam, trong đó dệt may là một trong những ngành hưởng lợi lớn nhất.

Theo cam kết trong EVFTA, 100% hàng dệt may của Việt Nam sẽ được hưởng thuế suất nhập khẩu 0% sau tối đa 7 năm kể từ khi Hiệp định có hiệu lực, tạo động lực lớn cho việc mở rộng thị phần tại thị trường EU.

Theo Thương vụ Việt Nam tại Bỉ và EU, từ khi EVFTA có hiệu lực, thị phần của Việt Nam trong tổng nhập khẩu dệt may của EU từ ngoài khối đã tăng từ 3,3% (năm 2020) lên 4,3% (năm 2023). Việt Nam đã vươn lên vị trí thứ 6 trong danh sách các nhà cung cấp hàng dệt may lớn nhất vào EU (năm 2023), sau Trung Quốc, Bangladesh, Thổ Nhĩ Kỳ, Ấn Độ và Pakistan.

Mặc dù đã có những bước tiến khả quan, nhưng thị phần của dệt may Việt Nam tại EU vẫn còn khá khiêm tốn so với tiềm năng. Với quy mô nhập khẩu dệt may từ các nước thứ 3 lên tới 115 tỷ EUR (năm 2023), trong đó Việt Nam chỉ chiếm 4,1% thị phần, rõ ràng dư địa để tăng trưởng và mở rộng xuất khẩu dệt may vào thị trường này còn rất lớn.

Theo nhận định đánh giá từ các chuyên gia, nguyên nhân là do doanh nghiệp dệt may Việt Nam vẫn chưa tận dụng hết lợi thế và dư địa từ EVFTA mang lại. Do vậy, để hỗ trợ doanh nghiệp có thể tận dụng được tối đa lợi thế từ các FTA, trong đó có EVFTA và khắc phục khó khăn, Bộ Công Thương đã đề ra hàng loạt giải pháp. Đó là, tăng cường tìm kiếm đối tác, kết nối khách hàng cho doanh nghiệp, bằng mọi biện pháp để có thể mang lại đơn hàng cho doanh nghiệp.

Ngoài ra, xây dựng hệ sinh thái cho ngành, kết nối tất cả chủ thể có tham gia vào quá trình tận dụng FTA, từ người nông dân cho đến người sản xuất, nhà xuất khẩu, hiệp hội, cơ quan quản lý, công ty tư vấn, logistics, nhà nhập khẩu,...

Khẳng định tầm quan trọng của việc xây dựng hệ sinh thái tận dụng các FTA, trong đó có EVFTA để thúc đẩy xuất khẩu dệt may, lãnh đạo Vụ Chính sách thương mại đa biên cho biết, cùng với những nỗ lực của các Bộ, ngành địa phương, Hiệp hội, doanh nghiệp trong công tác xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường cho sản phẩm dệt may, thời gian qua, Bộ Công Thương đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền về việc xây dựng hệ sinh thái các ngành hàng, trong đó ngành dệt may để giúp doanh nghiệp tối ưu hóa lợi ích của FTA; cũng như đồng hành cùng doanh nghiệp xây dựng văn hóa kết nối, hợp tác.

Việc xây dựng hệ sinh thái phải dựa trên tư duy thực tế, cung cấp thông tin, tạo động lực cho sản xuất và mang lại lợi ích dù to hay nhỏ cho người nông dân, doanh nghiệp, cơ quan quản lý trung ương, địa phương... Hệ sinh thái phải là mô hình mà tất cả chủ thể tham gia đều có lợi; người dân, doanh nghiệp chỉ tham gia khi thấy lợi ích rõ ràng. Khi thấy lợi ích, giá trị từ hệ sinh thái, tự thân người dân, doanh nghiệp sẽ chủ động tham gia từ đó xây dựng thị trường bền vững, kết nối chặt chẽ giữa chủ thể ở khối công (quan hệ cơ quan quản lý, nhà nước) và tư (doanh nghiệp và người dân).

Ngoài ra, khi tham gia vào hệ sinh thái, người dân, doanh nghiệp sẽ sản xuất ra những sản phẩm thị trường xuất khẩu cần, đáp ứng được các tiêu chuẩn khắt khe của thị trường. Khi xây dựng mô hình này, các doanh nghiệp, hiệp hội cũng kiến nghị Bộ Công Thương cần thực hiện các thử nghiệm và có cơ chế chính sách khuyến khích để thu hút doanh nghiệp, người dân tham gia. Vì vậy, cần có những doanh nghiệp đi đầu làm gương lan tỏa mô hình đến nhiều doanh nghiệp khác góp phần vào thành công của chính sách và hệ sinh thái mà Bộ Công Thương đang xây dựng.

Theo Bộ Công Thương trong quá trình xây dựng hệ sinh thái phải có đầy đủ các cơ quan, ban ngành, và tất cả các chủ thể liên quan. Bởi, nếu chỉ có Bộ Công Thương sẽ không thể làm được. Do đó, Bộ Công Thương đã tổ chức nhiều chương trình, tọa đàm để lắng nghe, tham khảo và tiếp thu ý kiến từ các bộ, ngành, tỉnh thành, hiệp hội doanh nghiệp và người nông dân để từ đó tổng hợp được một bức tranh toàn cảnh, đa chiều. Đặc biệt, tập hợp đầy đủ nhất những thách thức và thuận lợi để từ đó có giải pháp giải quyết dứt điểm rào cản và xây dựng mô hình hệ sinh thái tận dụng các FTA thành công.

Phát triển thương hiệu Việt trong bối cảnh thương mại xanh

Có rất nhiều những doanh nghiệp, kể cả trong lĩnh vực công nghiệp, nông nghiệp, thực phẩm, dịch vụ cũng đã đáp ứng được các tiêu chuẩn chuyển đổi xanh, chuyển đổi số

Nhiều năm trở lại đây, các doanh nghiệp Việt Nam đã ý thức được tầm quan trọng của việc “xanh hoá” trong xây dựng thương hiệu. Thực tế cho thấy, phát triển xanh đã và đang mang lại nhiều lợi ích thiết thực cả về kinh tế lẫn những giá trị vô hình, giúp các doanh nghiệp mang Thương hiệu quốc gia Việt Nam tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường, nhất là trong bối cảnh Việt Nam đang tham gia vào quá trình toàn cầu hoá.

Theo Bộ Công Thương, xu hướng xanh hóa trong xây dựng thương hiệu ngày càng phổ biến. Rất nhiều doanh nghiệp đã nỗ lực đầu tư sản xuất nhằm cho ra đời những sản phẩm yếu tố “xanh”, “sạch”, thân thiện với môi trường và đáp ứng ngày càng cao nhu cầu của người tiêu dùng. Xu hướng tiêu dùng sản phẩm xanh không chỉ ở châu Âu, mà đang ngày càng nở rộ tại nhiều quốc gia.

Xu hướng sống xanh, tiêu dùng xanh đặt ra bài toán mới cho các thương hiệu Việt để phù hợp với xu thế phát triển chung và nâng cao vị thế, tăng sức cạnh tranh ở cả thị trường trong và ngoài nước.

Đáng lưu ý, theo ông Cường, một điểm đáng ghi nhận là năm nay, có rất nhiều những doanh nghiệp, kể cả trong lĩnh vực công nghiệp, nông nghiệp, thực phẩm, dịch vụ cũng đã đáp ứng được các tiêu chuẩn chuyển đổi xanh, chuyển đổi số.

Theo các chuyên gia, xây dựng thương hiệu xanh trước hết cần bắt đầu từ nhận thức và quyết tâm của người chủ doanh nghiệp. Xanh hoá trong sản xuất, xây dựng thương hiệu không chỉ giúp doanh nghiệp tăng trưởng bền vững mà còn mang lại nhiều lợi ích thiết thực cả kinh tế và giá trị vô hình góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp.

Trong bối cảnh kinh tế Việt Nam tham gia rất sâu rộng vào kinh tế thế giới và xu hướng tiêu dùng chuyển dịch dần sang những sản phẩm thân thiện với môi trường nên sản xuất xanh là một trong những yếu tố lợi thế để giúp doanh nghiệp nâng cao thương hiệu, thu hút thêm người tiêu dùng và đồng thời sản xuất xanh cũng chính là yêu cầu kiên quyết để doanh nghiệp Việt Nam thâm nhập vào các thị trường khó tính trên thế giới, đặc biệt là khi Việt Nam đã ký kết các FTA thế hệ mới như: CPTPP, UKVFTA, EVFTA...